physical education of engineering, Schemes and Mind Maps of Engineering

Download physical education of engineering and more Schemes and Mind Maps Engineering in PDF only on Docsity!

BEÖ155 BEDEN EĞİTİMİ

ÜNİTE 3

YAŞAM BOYU SPOR

2

Günlük yaşantının her alanında hızlı bir değişim söz konusudur. Bilgi patlaması ve teknolojik alanlardaki hızlı gelişmeler birey ve toplum yaşamını büyük ölçüde etkilemiştir. Özellikle günlük yaşantıya makinelerin girmesi, evlerde iş kolaylaştıran aletlerin çoğalması, ulaşım kolaylıkları, televizyon, bilgisayar kullanımının yaygınlaşması, fiziksel aktiviteyi kısıtlamış, enerji harcamasını azaltmıştır.

Sanayi devriminden önce insani amaçlı enerjinin (inşaat, transport, tarım, vb.) %99’u organizmanın kasları tarafından üretilirken, bu oran 21. yüzyılın sonuna gelindiğinde %1’e düşmüştür. Enerji kullanılarak yapılan işlerin hemen hemen tamamı makineler tarafından yapılmakta ve kaslar çok az kullanılmaktadır. 21. yüzyıl insanı kaslarını sadece zorunlu durumlarda kullanan, kasları ile ekstra iş yapmayan ve böylece bazal metabolizması hariç çok az enerji kullanan hareketsiz bireyler haline gelmiştir. Teknolojik ilerlemelerle birlikte, fiziksel aktivitelerde azalma meydana gelmiş ve fiziksel aktivite ile ifade edilen etkinlikler değişime uğramıştır. Buna bağlı olarak da günümüzde fiziksel inaktivite büyük bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir.

İşte, bu hareket azlığı ile başa çıkmak, insanın yaşam kalitesini yükseltmek, insanı fiziksel anlamda günlük yaşamdaki etkinlikleri daha kolay yapar hale getirebilmek amacıyla “yaşam boyu spor” olgusu doğdu. Bu olgu çeşitli dönemlerde, çeşitli ülkelerde değişik isimlerle anıldı. Kimi zaman “herkes için spor”, kimi zaman “sağlık için spor”, kimi zaman “kitle sporu” gibi.

Modern Yaşam Tarzı, Hareketsizlik ve Hastalıklar

Yüksek tansiyon,

Obezite,

Kassal zayıflık,

Osteoporoz,

Diyabet ve kroner arter risk faktörlerinin

artması,

Modern Yaşam Tarzı, Hareketsizlik ve Hastalıklar

Bölgesel kanserler,

Göğüs kafesi esnekliği ve solunum kapasitesinde kayıplar,

Karın kaslarının zayıflaması ile sindirim ve boşaltım güçlükleri,

Duruş bozukluğu,

Tüm kaslarda kuvvet, esneklik, dayanıklılık gibi temel motorik özelliklerde işlev kaybı ve kolay sakatlanma

Fiziksel Aktivite ve Yararları

Fiziksel aktivite , iskelet kasları tarafından üretilen, dinlenik

enerji harcamasına ek olarak enerji harcamasında önemli artış

sağlayan vücut hareketleridir.

Fiziksel aktivitenin temel özelliği kas kasılması nedeniyle

enerji harcamasının olmasıdır.

Fiziksel Aktivite ve Yararları

● AZALAN DEĞERLER

Kalp krizi riskinde ve kalp krizi geçirmiş kişilerin tekrardan geçirme riskinde Yüksek tansiyon riskinde, Bayanlarda hamilelikten kaynaklanan rahatsızlıklarda, Sebebi bilinmeyen veya stresten kaynaklanan baş ağrılarında azalma veya giderilmesinde, Çok sıkı bir diyet uygulamadan kiloda, Dinlenme kalp atımında, Osteoarisden dolayı oluşan eklem dejenerasyonunda,

Kanser risklerinde (kolon, prostat, göğüs, gibi), Bel ve sırttaki kaslardan kaynaklanan ağrılarda, Yağlanma riskinde, Solunum kasları güçlenirken, istirahat solunumunda, Bayanlarda menstural semptomlarda, Spordan hemen sonra iştahta, Yaşlanmanın geciktirilmesinde, Kandaki kolesterol seviyesinde LDL lipoproteinler azalır

Fiziksel Aktivite ve Yararları

ARTAN DEĞERLER

Cinsel istek ve performansında,

Vücut postürünün düzgünlüğünde,

Fazla kalori kullanılmasında,

Fiziki görünümün olumlu olmasında,

Eklem elastikiyetini geliştirilmesinde,

Vücut yağ kaybını fazlalaştırarak, kas

kütlesinin dayanaklığında, kuvvetinde,

Denge ve koordinasyonunuzu

geliştirilmesinde,

Metabolizmanın daha düzenli

çalışmasına, kan plazma hacminin

artmasında yardımcı olur,

Glikoz toleransında,

Sakatlıklara karşı direncinde,

HDL lipoproteinler yükselir.

Fiziksel Aktivite ve Yararları

● SOSYOLOJİK VE PSİKOLOJİK YARARLAR

İş veriminin artmasına, Hastalık yüzünden çalışılmayan gün

sayısının azalmasına,

Daha enerjik hissetmesi ve tembellikten

uzaklaşmaya,

Sağlam, canlı hareketli, egzersiz

yapmaya hevesli bir kişi haline gelmeye,

Öz saygının geliştirilmesine,

Organizmayı beden ve ruhsal streslerin

yıpratıcı etkisinden korumaya,

Hayata daha mutlu bakmaya, endişelerden uzaklaşma, Asabi ve hiperaktif yapıyı sakinleştirmeye, Kendine güveninin artmasına, Düzenli uyku ritmine sahip olmaya, İnsanlarla çabuk arkadaşlık kurmaya ve paylaşma, yardımlaşma duygularını geliştirmeye yardımcı olur.

Fiziksel Aktivite Çalışmalarına Başlamadan Önce

Uyulacak Kurallar

 Egzersizlere başlamadan önce mutlaka doktorunuza danışın. Özellikle

potansiyel risk faktörü altında olan 40 yaşın üzerindeyseniz, kalp hastalığınız varsa, şişmansanız, sigara içiyorsanız, yüksek tansiyonunuz varsa ve hormonal sorunlarınız varsa özellikle doktorunuzun önerisine göre davranmalısınız.

 Hedef kalp ritmi bölgenizde çalışın.

 Başlamadan önce ısının, bittikten sonra soğuma periyoduna uyun.

 Isındıktan sonra ve çalışmaya başlamadan önce streching yapın.

Fiziksel Aktivite Çalışmalarına Başlamadan Önce

Uyulacak Kurallar

 Çalışmaya başlamadan önce, çalışırken ve çalışmanız bittiğinde bol

bol su için. Susamayı beklemeyin.

 Çalışma zorluğunuzu arttırırken zamanı da arttırmayın.

 Sıcak ve /veya nemli havalarda çalışmayın.

 Kendinizi iyi hissetmiyorsanız egzersiz yapmayın.

 Hedef ve amaçlarınızda gerçekçi olun. Sınırlarınızı asla zorlamayın.

 Soğuma periyodunu tamamladığınızda streching hareketlerini yapın.

16

Yaşam Boyu Spor Fiziksel Aktivite Örnekleri

YÜRÜME

 Zihnin açılması, sinirlerin yatışmasına faydası vardır,  Beyni ve vücudu sakinleştirici etkisi vardır,  Bağırsakların boşalmasına yardımcı olur,  Stresi azaltır,  Yorgunluğa karşı vücudun direncini arttırır,  Kandaki HDl kolesterol (iyi kolesterol) miktarını artırır,  İnme ve beyin felci riskini azaltır,  Aşırı kilo alma riskini azaltır ve vücuttaki yağların yanmasına kolaylık sağlar,  Vücut üzerine faydaları dikkate alınırsa sağlığa ve uzun ömre katkı sağlayabilir.

YÜRÜYÜŞÜN YARARLARI

17

Yaşam Boyu Spor Fiziksel Aktivite Örnekleri

YÜRÜME

 Yavaş ve kolay bir yürüme ile ısınıp, ritmik gevşeme hareketleri yapınız.

 Belirlenen mesafeyi geniş adımlarla önerilen zaman biriminde yürümeye

çalışınız.

 Başlangıçta, ortada ve sonda durup nabzınızı sayınız.

 İdeal egzersiz kalp atım sayınızı (220-yaş) x 0.60 - 0.70 ile belirleyiniz.

 Kesinlikle kalp atım sayısını dakikada 132’nin altında tutunuz.

 Eğer kalp atım hızınız ve yorgunluk düzeyiniz uygunsa her bir egzersiz

dönemi için önerilen yürüme mesafesini aynı süre içinde 400 m

artırabilirsiniz. Eğer kalp atım hızınız ve yorgunluk düzeyiniz gereken

sınırda ise tempoyu koruyarak sadece mesafeyi de artırabilirsiniz.

YÜRÜME PROGRAMLARI UYGULANIRKEN DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR

Yaşam Boyu Spor Fiziksel Aktivite Örnekleri

YÜRÜME

 Yürüme programlarına 10 dakikalık düşük tempo ısınma yürümesi (1.seviye yürüme programı dışında) ile başlayıp takiben 15-20 dakikalık programda belirlenen düzeyde mesafeyi belirlenen tempoda yürüme ve 10 dakikalık yavaş yürüme, kolay ritmik ve statik gerdirmeleri içeren soğuma dönemi ile programı tamamlamak gerekir. Zaman içerisinde yürüme süresi aynı düzey için artırılabilir.  Egzersiz sırasında veya sonrasında alışılmadık bir yorgunluk veya takip eden günde devam eden yorgunluk, inatçı ağrılar, uykuda rahatsızlık veya uykusuzluk aşırı yüklenilmenin işaretleri olabilir. Bu gibi durumlarda egzersizin dozu azaltılmalıdır. Egzersizi takiben kalp atım sayısı 5. dakika dolmasına rağmen 120’inin üstünde seyrediyorsa bu da yapılan egzersizin yükünün fazla olduğunun bir göstergesidir.

YÜRÜME PROGRAMLARI UYGULANIRKEN DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR

Yaşam Boyu Spor Fiziksel Aktivite Örnekleri

YÜRÜME

 Egzersiz sırasında düzensiz kalp atımı, baş dönmesi, baygınlık,

egzersizle ciddileşen iskelet ve kas problemleri, kusma, bulantı veya

değişik rahatsızlıklar, göğüs ağrısı, kol, çene, diş veya kulağa yayılan

ağrı, dengeyi kaybetmek gibi şikayetler egzersizi kesmeyi ve doktora

danışmayı gerektiren işaretlerdir.

 İstenilen bir sağlık düzeyine ulaşabilmek için egzersizleri haftada en az

2- 3 gün yapınız. Eğer ortaya çıkan olumlu gelişmeleri kaybetmek

istemiyorsanız egzersizi düzenli bir şekilde sürdürünüz.

YÜRÜME PROGRAMLARI UYGULANIRKEN DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR