İyodimetri ve iyodometri | Lecture notes Chemistry

İYODİMETRİ VE İYODOMETRİ

İyotla yapılan titrasyonlar

İyot iyi bir yükseltgeyici ajandır. İyot/iyodür (I2/I-) sistemi, standart redoks potansiyelleri

kuvvetli yükseltgenlerle kuvvetli indirgenler arasında olduğu için geniş bir kullanım alanına

sahiptir.

Kuvvetli yükseltgenler iyodür anyonunu iyota yükseltgerken, kuvvetli indirgenler de iyotu

iyodüre indirgerler.

İyot suda çok az çözündüğü için KI ilave edilmek suretiyle I 3- (triiyodür) kompleksi

oluşturularak çözünmesi sağlanır:

I2 + I- I3-

Triiyodür/iyodür (I3-/I-) çifti ile I2/I- çiftinin indirgenme potansiyelleri aynı olduğu için (0.54

V) I3- yerine I2 yazılabilir.

İyot titrasyonları ikiye ayrılır:

İyodimetri (Direkt yöntem)

İyodometri (İndirekt yöntem)

İyodimetri (Direkt yöntem): Bu yöntemde indirgeyici bir analit, standart iyot çözeltisi

kullanılarak titre edilir. Reaksiyon ortamı nötral veya hafif asidiktir. Standart indirgenme

potansiyeli, iyot/iyodür çiftinin potansiyelinden daha düşük olan maddeler iyot tarafından

yükseltgenirler.

İyodometri (İndirekt yöntem): Bu yöntemde yükseltgeyici bir analitin üzerine iyodürün (I-)

aşırısı eklenir ve açığa çıkan iyodür yükseltgenerek iyota dönüşür. Açığa çıkan iyot standart

bir tiyosülfat çözeltisi ile titre edilir. Bu reaksiyonun avantajı iyotun rengi nedeniyle çok az

iyot olsa bile kolayca fark edilebilmesidir.

İyot reaksiyonları alkali ortamda uygulanamaz çünkü bu durumda bir iç redoks (aynı

maddenin hem indirgenmesi hem de yükseltgenmesinin olduğu tepkime) gözlenir.

İyot titrasyonlarında indikatör olarak nişasta kullanılır. İyot nişasta ile çok şiddetli bir mavi

renge sahip kompleks meydana getirir. İyodimetride reaksiyonun bitişi analitin tükenmesi ve

iyotun nişasta ile mavi renk oluşturmasıyla anlaşılır. İyodometride ise titrasyonun başında

erlende iyot bulunacağı için nişasta ile mavi renk oluşur ve titrasyon sonunda tüm iyot

iyodüre dönüşeceğinden bu renk kaybolur.

İyot çözeltisinin ayarlanması

İyot çözeltisi arsenit (AsO3-3 ) kullanılarak standardize edilir.

Bunun için molaritesi bilinen 10 mL arsenit üzerine 1 g NaHCO3 eklenir ve iyot çözeltisi ile

titre edilmeye başlanır.

Titrasyonun sonlarına doğru 1 mL nişasta eklenir ve mavi renge kadar titre edilir.

Partial preview of the text

Download İyodimetri ve iyodometri and more Lecture notes Chemistry in PDF only on Docsity!

İYODİMETRİ VE İYODOMETRİ

İyotla yapılan titrasyonlar İyot iyi bir yükseltgeyici ajandır. İyot/iyodür (I (^) 2/I - ) sistemi, standart redoks potansiyelleri kuvvetli yükseltgenlerle kuvvetli indirgenler arasında olduğu için geniş bir kullanım alanına sahiptir.

Kuvvetli yükseltgenler iyodür anyonunu iyota yükseltgerken, kuvvetli indirgenler de iyotu iyodüre indirgerler.

İyot suda çok az çözündüğü için KI ilave edilmek suretiyle I 3 -^ (triiyodür) kompleksi oluşturularak çözünmesi sağlanır:

I 2 + I -^ I 3 -

Triiyodür/iyodür (I 3 -^ /I-^ ) çifti ile I2/I-^ çiftinin indirgenme potansiyelleri aynı olduğu için (0. V) I 3 -^ yerine I 2 yazılabilir.

İyot titrasyonları ikiye ayrılır: İyodimetri (Direkt yöntem) İyodometri (İndirekt yöntem)

İyodimetri (Direkt yöntem): Bu yöntemde indirgeyici bir analit, standart iyot çözeltisi kullanılarak titre edilir. Reaksiyon ortamı nötral veya hafif asidiktir. Standart indirgenme potansiyeli, iyot/iyodür çiftinin potansiyelinden daha düşük olan maddeler iyot tarafından yükseltgenirler. İyodometri (İndirekt yöntem): Bu yöntemde yükseltgeyici bir analitin üzerine iyodürün (I -^ ) aşırısı eklenir ve açığa çıkan iyodür yükseltgenerek iyota dönüşür. Açığa çıkan iyot standart bir tiyosülfat çözeltisi ile titre edilir. Bu reaksiyonun avantajı iyotun rengi nedeniyle çok az iyot olsa bile kolayca fark edilebilmesidir. İyot reaksiyonları alkali ortamda uygulanamaz çünkü bu durumda bir iç redoks (aynı maddenin hem indirgenmesi hem de yükseltgenmesinin olduğu tepkime) gözlenir. İyot titrasyonlarında indikatör olarak nişasta kullanılır. İyot nişasta ile çok şiddetli bir mavi renge sahip kompleks meydana getirir. İyodimetride reaksiyonun bitişi analitin tükenmesi ve iyotun nişasta ile mavi renk oluşturmasıyla anlaşılır. İyodometride ise titrasyonun başında erlende iyot bulunacağı için nişasta ile mavi renk oluşur ve titrasyon sonunda tüm iyot iyodüre dönüşeceğinden bu renk kaybolur.

İyot çözeltisinin ayarlanması

İyot çözeltisi arsenit (AsO 3 -3^ ) kullanılarak standardize edilir. Bunun için molaritesi bilinen 10 mL arsenit üzerine 1 g NaHCO 3 eklenir ve iyot çözeltisi ile titre edilmeye başlanır. Titrasyonun sonlarına doğru 1 mL nişasta eklenir ve mavi renge kadar titre edilir.

İyodimetri ve iyodometri, Lecture notes of Chemistry

Partial preview of the text

Download İyodimetri ve iyodometri and more Lecture notes Chemistry in PDF only on Docsity!

İYODİMETRİ VE İYODOMETRİ